นวัตกรรมการดูแลผู้ป่วยที่ใช้ยาวาฟาริน โรงพยาบาลห้วยแถลง จังหวัด นครราชสีมา  Innovations in warfarin management

ในปี 2557-2560 คลินิกวาฟารินมีการจัดระบบบริการในคลินิกโดยให้เภสัชกรมีบทบาทในการให้บริการผู้ป่วยมากขึ้น มีจำนวนผู้เข้ามารับบริการจำนวน 50, 78, 93, 176 ราย มีจำนวนผู้ป่วยมากขึ้นในทุกปี รวมถึงการเกิด ADR เรื่อง Bleeding คิดเป็น 16.00%, 16.56%, 13.98% และ 9.89% ตามลำดับ นอกจากฝ่ายเภสัชกรรมและคุ้มครองผู้บริโภคจะให้ความสำคัญในเรื่อง %INR in target และ ADR จากยาวาฟารินแล้ว ยังมี Medication Error ที่สำคัญ คือ Prescription error ด้านการคีย์ฉลากยาวาฟาริน (Warfarin) ไม่ถูกต้อง ซึ่งยาตัวนี้จัดเป็นยาที่มีความเสี่ยงสูง (high alert drug) หากเกิดข้อผิดพลาดขึ้นจะส่งผลต่อแผนการรักษาของแพทย์ และส่งผลให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วยได้



วัตถุประสงค์ เพื่อให้ผู้ป่วยวาฟารินมีค่า INR อยู่ในเป้าหมายและปลอดภัยจากการใช้ยาวาฟาริน ลดระยะเวลาการคำนวณยา ลด Prescription error ด้านการ key ฉลากยาไม่ถูกต้อง และเพิ่มประสิทธิภาพการดูแลผู้ป่วยวาฟาริน



การดำเนินงาน ธันวาคม 2560-31 ธันวาคม 2565 1.ระบบการดูแลผู้ป่วย เมื่อผู้ป่วยมาตามนัด หลังผล INR ออก ผู้ป่วยทุกรายจะได้เข้าพบเภสัชกรเพื่อสอบถามวิธีการรับประทานยา หา DRPs, ADRs (S/E) และ Food-drug-disease interaction และหลังพบแพทย์ เภสัชกรผู้จ่ายยาจะตรวจสอบ Drug-Drug interaction (ทั้งจากการสอบถามผู้ป่วย และตรวจสอบในระบบ HosXP) เภสัชกรแนะนำวิธีการใช้ยา ร่วมถึงแนะนำอาหารที่ไม่ควรรับประทานร่วมกับวาฟาริน และผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้นได้หลังการใช้ยาวาฟาริน ฝ่ายเภสัชกรรมและคุ้มครองผู้บริโภคมีการเพิ่มพูนความรู้ให้เภสัชกรทุกคนสามารถปรับยาและประเมิน ADR ของผู้ป่วยได้ พร้อมทั้งปฏิบัติจริงเพื่อเพิ่มทักษะการให้บริการ 2. การพัฒนานวัตกรรมการสั่งยา ให้ระบบ HosXP สามารถลงขนาดยาวาฟาริน/สัปดาห์ได้ และให้แพทย์สามารถสั่งยาเป็น มิลลิกรัม/สัปดาห์ ระบบ HosXP จะขึ้นสูตรยาที่เหมาะสมให้ผู้ป่วยโดยไม่ต้องออกแบบวิธีการกินยาใหม่ทุกรอบที่สั่งยา 3. พัฒนาฉลากยาเพื่อเพิ่ม compliance ให้ผู้ป่วยใช้ยาได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย



ผลการศึกษา จากการดำเนินงาน พบว่า INR in target ยังไม่ได้ 65% ในไตรมาสแรกของปี 66 แต่มากกว่า 60.00% ในทุกปี , ในปี 2561-2566 ผลข้างเคียงของยาวาฟาริน (Wafarin) ด้าน Bleeding น้อยกว่า 10%, มีการลงจำนวนมิลลิกรัม/สัปดาห์ของยาวาฟารินในระบบ HosXP มากกว่าร้อยละ 80 ของผู้ป่วยในแต่ละปี, ระยะเวลาเฉลี่ยในการคำนวณและปรับยาวาฟารินของเภสัชกร น้อยกว่า 2 นาทีในทุก visit, อัตราการเกิด Prescription error ด้านการ key ฉลากยาไม่ถูกต้อง ของการสั่งยาวาฟาริน/ปี ลดลงจากปี 2660 , ความพึงพอใจของผู้ใช้นวัตกรรม คิดเป็น 98.64%



สรุป ค่า INR in target ผู้ป่วยวาฟารินยังเพิ่มขึ้นไม่ถึง 65% อาจมีสาเหตุมาจากตัวผู้ป่วยเอง ทำให้เกิดการพัฒนาระบบต่อในการปรับฉลากช่วยวาฟาริน และจำเป็นต้องวิเคราะห์สาเหตุอื่นๆเพิ่มเติมว่าผู้ป่วยที่มี INR ไม่อยู่ในช่วงเป้าหมาย ทั้งที่ต่ำกว่า และสูงกว่าเป้าหมาย เกิดจากสาเหตุใด (สาเหตุเบื้องต้นที่มีการสำรวจเจอ ได้แก่ ผลไม้ประจำฤดูกาล เช่น มะม่วง มะละกอ, ยาแก้ปวดคลายเส้นกลุ่ม NSAIDs, ผู้สูงอายุที่น้ำหนักน้อย มี risk ในการใช้ยาวาฟาริน มากกว่า benefit เป็นต้น), ADR ของผู้ป่วยวาฟารินลดลง, นวัตกรรมที่สร้างขึ้นช่วยให้แพทย์ และเภสัชกรทำงานได้อย่างถูกต้องและรวดเร็วมากขึ้น

คำสำคัญ : วาฟาริน

-